Υπάρχουν πολλές θεωρητικές προσεγγίσεις στην Ψυχοθεραπεία και ο κάθε θεραπευτής επιλέγει να εκπαιδευτεί και να δουλέψει με αυτή που του ταιριάζει και τον εκφράζει περισσότερο. Η δική μου θεραπευτική προσέγγιση, την οποία ακολουθώ και στην οποία έχω εκπαιδευτεί, είναι η Συστημική.

Το συστημικό μοντέλο θεραπείας θεωρεί ότι ο κάθε άνθρωπος ανήκει σε ένα ευρύτερο σύνολο (π.χ. οικογένεια, εργασία, κοινότητα) με το οποίο αλληλεπιδρά και αλληλοεπηρεάζεται. Εστιάζει στα προβλήματα που παρουσιάζουν τα άτομα μέσα στο πλαίσιο των σχέσεών τους με τα σημαντικά άτομα του περιβάλλοντός τους.

Επικεντρώνεται κυρίως:

  • στην οικογένεια και αποσκοπεί στη βελτίωση της λειτουργίας της σε διαφορετικά επίπεδα
  • στην ποιότητα των οικογενειακών σχέσεων και στις αλληλεπιδράσεις μεταξύ των μελών της
  • στην επανεκτίμηση της αμοιβαίας αλληλοκατανόησης και της συναισθηματικής στήριξης μεταξύ των μελών της
  • στην ανάπτυξη των δυνατοτήτων τους, με σκοπό να αντιμετωπίσει τα προβλήματα στα οποία η οικογένεια έχει εμπλακεί και την ταλαιπωρούν.

Η οπτική αυτή προσφέρει ποικίλες εναλλακτικές και προοπτικές καθώς μας βοηθάει να αντιληφθούμε με διαφορετικό τρόπο αυτό που θεωρούμε πρόβλημα και μας κινητοποιεί, αφού στραφούμε στον εαυτό μας, να αναζητήσουμε τη δική μας λύση.

Επιπλέον, ενθαρρύνει έναν κυκλικό τρόπο σκέψης και εξετάζει με σφαιρικότητα και στο σύνολο της όλο το φάσμα των διαπροσωπικών, οικογενειακών και εργασιακών σχέσεων. Διερευνώντας καταγραφές, αντιλήψεις και πεποιθήσεις που κουβαλάμε από το παρελθόν έως το σήμερα, και συνδέοντας μεταξύ τους διάφορες πλευρές και καταστάσεις της ζωής μας, μας δίνει την ευκαιρία να δώσουμε απαντήσεις στα ερωτήματα που έχουμε και στις δυσκολίες που συναντάμε.

Το συστημικό μοντέλο θεραπείας είναι ένα ανοιχτό σύστημα που εξελίσσεται διαρκώς. Επιτρέπει στο θεραπευτή να εμπλουτίζει τη θεραπευτική διαδικασία με τεχνικές από διάφορες προσεγγίσεις, να ενσωματώνει και να γεφυρώνει επιστημονικά πεδία προς όφελος των ανθρώπων που ζητούν στήριξη. Στη δουλειά μου έτσι, αξιοποιώ θεραπευτικές παρεμβάσεις και τεχνικές από την Gestalt, την Ψυχοδυναμική, τη Συμπεριφορική-Γνωσιακή ψυχοθεραπεία, τη θεωρία του συναισθηματικού δεσμού, το Γενεόγραμμα κ.ο.κ πάντα προσαρμοσμένες και σχεδιασμένες με τέτοιο τρόπο ώστε να σέβονται την ατομικότητα, τις ανάγκες και τα ιδιαίτερα στοιχεία του κάθε ανθρώπου.

Κάποιες βασικές έννοιες της Συστημικής Θεωρίας:

  • Αναγνωρισμένος ασθενής : I.P. (identified patient): είναι το μέλος της οικογένειας που κουβαλάει το σύμπτωμα και χαρακτηρίζεται ως «προβληματικό». Με κάποιο τρόπο έχει επιλεγεί από τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας να εκφράζει τη δυσλειτουργία ολόκληρου του οικογενειακού συστήματος. Συνήθως είναι το πρώτο άτομο που θα αναζητήσει βοήθεια.
  • Οικογενειακοί μύθοι: πρόκειται για τις πεποιθήσεις της οικογένειας σχετικά με τον εαυτό της και για το κάθε μέλος ξεχωριστά. Αφορούν επίσης όχι μόνο τα μέλη της οικογένειας στο παρόν αλλά και περασμένων γενεών καθώς και μελλοντικών. Οι οικογενειακοί μύθοι είναι τόσο ισχυροί που συμβάλουν στην διανομή συγκεκριμένων ρόλων μέσα στην οικογένεια (προβληματικός, έξυπνος, άτυχος κ.ο.κ) καθώς και στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του κάθε μέλους.
  • Γραμμική – Κυκλική αιτιότητα: εστιάζει στο σύνολο, θεωρώντας ότι η αιτιότητα των πραγμάτων προκύπτει μέσα σε ένα πλαίσιο σχέσεων που αλληλεπιδρούν και αλληλοεπηρεάζονται. Μέσα σε μια οικογένεια, κάθε μέλος επηρεάζει, αλλά εξίσου επηρεάζεται από τα υπόλοιπα μέλη με κυκλικό τρόπο. Αυτό σημαίνει ότι αν αλλάξει ένα στοιχείο, θα αλλάξει ολόκληρο το σύστημα.

Η αναγκαιότητα και η αποτελεσματικότητα της οικογενειακής θεραπείας

Η οικογενειακή θεραπεία με συστημική πρακτική εφαρμογή, εστιάζει στην οικογένεια και στις γενικότερες σχέσεις του ατόμου.

Η αποτελεσματικότητά της καλύπτει ένα ευρύ φάσμα αναγκών και ενδείξεων, όπως:

  • Προβλήματα υγείας, ιδιαίτερα χρόνιων ασθενειών
  • Ψυχοσωματικά προβλήματα
  • Ψυχοσεξουαλικά προβλήματα
  • Εξαρτήσεις από αλκοόλ, ουσίες, τζόγο
  • Προβλήματα ζευγαριού – διαζύγιο
  • Ψυχικές διαταραχές παιδιών – εφήβων
  • Ψυχικές διαταραχές ενηλίκων
  • Υιοθεσίες, τεχνητή γονιμοποίηση
  • Οικογενειακές δυσλειτουργίες
  • Σχολικά προβλήματα
  • Παραβατικότητα παιδιών και εφήβων
  • Προβλήματα στον εργασιακό χώρο
  • Τραυματικές εμπειρίες, κακοποίηση, πένθος, απώλειες
  • Διαταραχές της οικογένειας ιδιαίτερα σε περιόδους κοινωνικών και πολιτικών κρίσεων